Hitzetatik ekintzetara

70eko hamarkadatik hona, kezkatuta gaude Berotegi Efektuko Gasen (BEG) emisio eta haiek ekarri dezaketen ondorio latzekin. Orain arteko emaitzak ikusita, kezkez gain, aurrerapen eskasak gauzatu dira. Denbora igaro ahala, gehiago geratzen zaigu egiteko eta maniobra-tartea murrizten ari zaigu.

2015. urtean, azterketa sakon batek ondorioztatu zuen berotze globala industriaurreko garaitik 2 graduko muga gainditu ez zedin, petrolio- eta gas-erreserben erdiak ustiatu gabe geratu beharko liratekeela. Hori dela eta, Energiaren Nazioarteko Agentziak (IEA) ondorioztatu zuen gas edo petrolio putzu berririk debekatu beharko zirela.

Ezgeroztik, ohartarazpenak gero eta serioagoak izan dira, harik eta Klima Aldaketarako Nazioarteko Panelak (IPCC) orain dela hiru urte iragarri zuen arte gas- eta petrolio-erreserben %60 era bat itxita geratu beharko liratekeela, 1,5 gradu zentigraduko beroketa mugaren azpitik geratzeko.

Glasgown egindako Cop26 bileran (2021eko azaroa), Alok Sharma, presidenteak penaz adierazi zuen ikatzaren ekoizpena baztertzeko konpromisorik ez zelako lortu. Gasaz ordea, BEGn emisioen %60a suposatzen duena, ez zen hitzik esan.

Joan den hilabetean, Nazio Batuetako (NBE) idazkari nagusiak, Antonio Guterresek, izututa, adierazi zuen "Orain edo inoiz ez" garaia iritsi zela, eta ohartarazpen larria egin zien enpresa eta estatuei beren erregai fosilen ustiapena kontrolatzeko promesak ez zetozelako bat beren ekintzekin.

Duela astebete, The Guardian egunkariak argitaratu duen arabera, erregai fosilak erauzten dituzten enpresa handienek (horietako asko COP 26-ko estatuek kudeatzen dituzte) atmosferako BEGn maila jaitsi ordez, ezarritako mugak gaindituko lituzketen proiektuak prestatzen ari dira.

The Guardian ikerketaren arabera, gasa eta petrolioa erauzteko 195 proiektu daude eta horietako bakoitzak gutxienez mila milioi tona CO2 sortuko lituzkete. Guztira, 646.000 milioi tona (646 Gt, ikus irudia). Gaur egungo emisioen arabera, 18 urteko erausketaren kopurua suposatzen dute. Proiektu hauen erdia baino gehiago dagoeneko martxan daude. Enpresa handienek, batez beste, 103 milioi dolar gastatuko dituzte egunean eragiketa horietan.

Erregai fosilak erauzteko, fintzeko eta erabiltzeko azpiegituretan egindako inbertsio aberats horrek etorkizunerako teknologia garbietarako baliabideak murriztea ekarriko du, hala nola Erresuma Batuko "Build Back Greener" plan ospetsua. Nature aldizkariak argitaratutako lan batek adierazten du halako proiektuetan egindako inbertsioa G20 nazioarteko planetan aurreikusitakoa baino askoz txikiagoa dela, dagoeneko.

Errusiaren eta Ukrainaren arteko gerrak erregaien kostuaren igoera ekarri du eta horrek are gehiago bultzatu du erauzketa-eremu berrietan eta fintze-, tratamendu- eta garraio-azpiegituretan inbertitzea. Azpiegitura horiek abian jarri ondoren, hainbat hamarkadatan funtzionatuko dute.

Gauzak horrela, COP 26ren helburuak lortzeko epea luzatzen ari zaigu. Ikusi beharko da zernolako neurriak hartuko diren egungo egoerari buelta emateko.

• Sarrera hau Damian Carringtonek eta Mathew Taylorrek 2022ko maiatzaren 11n argitaratutako The Guardian artikuluan oinarrituta dago.